Page 23 - 8. SINIF TÜRKÇE DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

YAZIM KURALLARI PARAGRAF TESTİ 11

1 “Türkiye Büyük Millet Meclisi her yıl 1 Ekim’de toplanır. 3 Bağlaç olan “da / de” ile bulunma hâl eki olan “-da / -de
Bu yıl ise Meclis, yeni döneme erken başlayacak.” örne- / -ta / -te” arasında birçok yönden fark olsa da bu ikili
ğinde herhangi bir yazım yanlışı yoktur. Oysa örneğin yazımda sık sık karıştırılır. Bağlaç olan “da / de” kendin-
ikinci cümlesinde “Meclis” ifadesinin büyük harfl e baş- den önceki sözcükten her zaman ayrı yazılır. Ayrı yazılan
latılması çoğu kişinin dikkatini çeker. Hatta bu ifadenin “da / de” hiçbir zaman “ta / te” biçiminde yazılmaz. “Da
küçük yazılması gerektiğini savunacak kişiler olabilir. / de” bağlacını kendisinden önceki kelimeden kesme ile
“Türkiye Büyük Millet Meclisi” bir kurum adı olduğundan ayırmak da yanlıştır. Çünkü bu bağlaç zaten ilgili olduğu
büyük yazılırken aynı kurumu karşıladığı açık olan “Mec- kelimeden ayrı yazılan bir sözcüktür, ek değildir.
lis” ifadesini küçük yazmak yazım yanlışına neden olur.
Yukarıdaki parçada özellikle aşağıdakilerden hangisi
Yukarıdaki açıklamayla örtüşen yazım kuralı aşağı- üzerinde durulmuştur?
dakilerden hangisidir? A) Ek ve bağlaç olan “de”nin ayrımı
A) Kurum, kuruluş ve kurul adlarının her kelimesi büyük B) Bağlaç olan “de”nin özellikleri
harfle başlar.
C) Yazımı sıkça karıştırılan sözcükler
B) Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge adları- D) Eklendiği kelimeye bitişik yazılan “-de”
nın her kelimesi büyük harfle başlar.
C) Kitap, dergi, gazete ve sanat eserlerinin (tablo, hey-
kel, beste vb.) her kelimesi büyük harfle başlar.
D) Kurum, kuruluş, kurul, merkez, bakanlık, üniversite,
fakülte, bölüm, kanun, tüzük, yönetmelik ve makam
sözleri asılları kastedildiğinde büyük harfle başlar.

2 Birden çok kelimeden oluşmuş yer adlarının yazımıyla
ilgili bazı kurallar vardır. Bu kurallardan birinde “Yer
adlarında kullanılan batı, doğu, güney, kuzey, güneybatı,
güneydoğu, kuzeybatı, kuzeydoğu, aşağı, yukarı, orta, iç,
yakın, uzak kelimeleri ayrı yazılır.” denmiştir. Buna göre 4 “Mi” eki gelenekleşmiş olarak ayrı yazılır ve kendisinden
“Batı Trakya, Güneydoğu Anadolu, Aşağı Ayrancı, Orta önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak ünlü uyumla-
Doğu, İç Asya, Yakın Doğu, Uzak Doğu vb.” ifadeler hem rına uyar. Yani “mı / mi / mu / mü” şeklinde yazılabilir. Soru
büyük harfl e başlar hem de ayrı yazılır. Diğer bir kuralda ekinden sonra gelen ekler ise bu eke bitişik olarak yazı-
da “Kişi adlarından oluşmuş mahalle, bulvar, cadde, lır. Bu ek cümleye en çok soru anlamı katsa da sorudan
sokak, ilçe, köy vb. yer ve kuruluş adlarında, sondaki başka görevlerde kullanıldığında da ayrı yazılır. Örneğin
unvanlar hariç şahıs adları ayrı yazılır.” denmiştir. Buna pekiştirme amacıyla kullanıldığı “Güzel mi güzel!” ya da
göre ……………….. koşul anlamı kattığı “Yağmur yağdı mı dışarı çıkamayız.”
Parçanın sonundaki boşluk aşağıdakilerden hangi- cümlelerinde de ayrı yazılması doğrudur. “Vazgeçmek”
siyle tamamlanabilir? gibi birleşik fiillerde mi soru eki “Vaz mı geçtin?” şeklinde
kullanılabilir yani iki kelimenin arasına gelebilir.
A) “Ben Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi mezunuyum.”
cümlesinde herhangi bir yazım yanlışı yoktur. Yukarıdaki parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin
cevabı yoktur?
B) “Yarın derste Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun haya-
tını anlatacağım.” cümlesinde “Karaosmanoğlu” ayrı A) “Mi” ekinin cümleye soru anlamı katmadığı kullanım-
yazılmalıdır. ları var mıdır?
C) “Üç yıldır İzmir’in Kemalpaşa ilçesinde yaşıyorum.” B) “Mi” ekinin farklı kullanım biçimleri var mıdır?
cümlesi, yazım ve noktalama bakımından doğrudur. C) “Mi” ekinden sonra gelerek bu eke bitişik yazılan ek-
D) “Bu nehrin suları Kızıldeniz’e dökülüyor.” cümlesinde lerin görevi nedir?
herhangi bir yazım yanlışı yoktur. D) “Mi” eki hangi durumlarda iki sözcük arasına girer?

Markaj Yayınları / 8. Sınıf Türkçe
MARKAJ YAYINLARI 23