Page 25 - 8. SINIF TÜRKÇE DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF
P. 25

NOKTALAMA İŞARETLERİ                                                   PARAGRAF TESTİ  12

          1  Duygu ve düşünceleri daha açık ifade etmek, cümlenin   3  Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları bir-
             yapısını ve duraklama noktalarını belirlemek, okumayı ve   birinden ayırmak için konan iki farklı noktalama işareti
             anlamayı kolaylaştırmak, sözün vurgu ve ton gibi özel-  vardır. Bu işaretlerden biri nokta, diğeri de eğik çizgidir.
             liklerini belirtmek üzere noktalama işaretleri kullanılır.   Tarihlerde ay adları yazıyla da yazılabilir. Bu durumda ay
             Noktalama işaretlerinden nokta, virgül, noktalı virgül,   adlarından önce ve sonra nokta ya da eğik çizgi kulla-
             iki nokta, üç nokta, soru, ünlem, tırnak, ayraç ve kesme   nımı hatalıdır. Noktanın aynı görevi paylaştığı noktalama
             işaretleri ait oldukları kelimelere bitişik olarak yazılır ve   işaretlerinden biri de yay ayraçtır. Bir yazının maddele-
             kesme dışındaki işaretlerden sonra bir harf boşluğu ara   rini gösteren rakam veya harfl erden sonra nokta ya da
             verilir.                                              kapama ayracı kullanılabilir. Görevdeş olarak nitelenebi-
                                                                   lecek noktalama işaretlerinden biri de virgüldür. “Cümle
             Yukarıdaki parçada aşağıdakilerden hangisine deği-
             nilmemiştir?                                          içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara
                                                                   sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur.”
             A)  Noktalama işaretlerinin kullanım amaçlarına       şeklinde tanımlanan görev hem virgüle hem de kısa çiz-
             B)  Hangi  noktalama  işaretlerinin  öncesinde  boşluk  bı-  giye aittir.
                rakılmadığına                                      Yukarıdaki parçanın ana fikri aşağıdakilerden han-
             C)  Kendisinden sonra boşluk bırakılmayan tek noktala-  gisidir?
                ma işaretine
                                                                   A)  Nokta, birden çok noktalama işaretiyle aynı görevde
             D)  Kendisinden sonra büyük harfle başlanan noktalama    kullanılabilir.
                işaretlerine
                                                                   B)  Aynı  görevde  kullanılabilen  birden  fazla  noktalama
                                                                      işareti vardır.
                                                                   C)  Her bir noktalama işaretinin birden fazla görevi var-
                                                                      dır.
                                                                   D)  Bazı  durumlarda  noktalama  işaretlerini  kullanmak
                                                                      yanlışa neden olur.


          2  Nokta, cümlenin ve bazı kısaltmaların sonuna konur.
             Örneğin “Alb. Nuri Bey sizlere selamlarını gönderdi.”
             cümlesinde noktanın bu iki kuralı örneklendirdiği görülür.   4  Diğer noktalama işaretlerine göre daha fazla görevi olan
             Nokta ayrıca sayılardan sonra sıra bildirmek için konur.   virgülün kullanıldığı yerler kadar kullanılamayacağı yer-
             “II. Mehmet, XIV. Louis, XV. yüzyıl; 2. Cadde, 20. Sokak,   ler de vardır. Örneğin virgül, birbiri ardınca sıralanan
             4. Levent vb.” örnekler de bu kuralla ilgilidir. Fakat burada   eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konur.
             “Arka arkaya sıralandıkları için virgülle veya çizgiyle ayrı-  Ama metin içinde ve, veya, yahut, ya … ya bağlaçların-
             lan rakamlardan yalnızca sonuncu rakamdan sonra nokta   dan önce de sonra da virgül konmaz. Başka bir kuralda
             konur.” kuralı unutulmamalıdır.  Bu nedenle “3, 4 ve 7.   metin içinde art arda gelen zarf-fiil eki almış kelimeler-
             maddeler; XII – XIV. yüzyıllar arasında vb.” örneklerde   den sonra virgül konacağı söylenirken birinde de metinde
             ilk sayılardan sonra nokta getirilmemesi bir yazım yanlışı   zarf-fiil eki almış kelimelerden sonra virgül konmayacağı
             olarak görülemez.                                     söylenir. Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan keli-
             Yukarıdaki parçanın yazılma amacı aşağıdakilerden     meler arasına virgül konur kuralıyla benzer bir durumdan
             hangisidir?                                           bahseden kural da “Tekrarlı bağlaçlardan önce ve sonra
                                                                   virgül konmaz.” der.
             A)  Noktanın bazı kullanım alanları hakkında okura bilgi
                vermek                                             Yukarıdaki parçaya verilebilecek en uygun başlık
             B)  Noktalama işaretlerinin hangi ihtiyaçlar sonucu doğ-  aşağıdakilerden hangisidir?
                duğunu anlatmak                                    A)  Virgülün Kullanıldığı Yerler
             C)  “Bir kuralın istisnası” olarak görülebilecek bir yazım   B)  Virgülün Kullanılabileceği ve Kullanılamayacağı Yer-
                kuralı hakkında okura bilgi vermek                    ler
             D)  Kendisinden sonra büyük harfle başlanan noktalama   C)  Birbiriyle Çelişen Yazım Kuralları
                işaretlerinin de bazı istisnaları olduğunu göstermek  D)  Sık Kullanılan Noktalama İşaretleri


                                                                               Markaj Yayınları / 8. Sınıf Türkçe
                                         MARKAJ YAYINLARI                                                      25
   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30